Göğüs ağrısından kalp krizine, yüksek tansiyondan böbrek yetmezliğine kadar pek çok sağlık sorununu beraberinde getiren yüksek kolesterole karşı düzenli egzersiz ve yürüyüş öneriliyor.
Sağlıksız beslenme, hareketsizlik, sigara kullanımı, fazla kilolar, yaş ve genetik faktörler yüksek kolesterolün başlıca nedenleri arasında sayılıyor. Yüksek kolesterol seviyeleri, göğüs ağrısından kalp krizine, yüksek tansiyondan böbrek yetmezliğine kadar pek çok sağlık sorununu beraberinde getiriyor. Kolesterolü dengede tutmak için ise düzenli beslenmenin yanında en çok üzerinde durulan nokta, düzenli egzersiz. Memorial Hastanesi İç Hastalıkları Bölüm Koordinatörü Prof. Dr. Yavuz Baykal, 'Kolesterolün yol açabileceği riskler ve düzenli egzersizin kolesterolü düşürücü etkisi'ni anlattı.
KOLESTEROL NEDİR?
Kolesterol beyin, sinirler, kalp, bağırsaklar, kaslar, karaciğer başta olmak üzere tüm vücutta yaygın olarak bulunur. Vücut kolesterolü kullanarak hormon (kortizon, seks hormonu vs.), D vitamini ve yağları sindiren safra asitlerini üretir. Bu işlemler için kanda çok az miktarda kolesterol bulunması yeterlidir.
Eğer kanda fazla miktarda kolesterol varsa bu kan damarlarında birikir ve kan damarlarının sertleşmesine, daralmasına yol açar. Kolesterol hangi organın damarında birikirse o organa ait hastalıklar ortaya çıkar. Örneğin; kalbi besleyen atardamarlarda (koroner arterler) kolesterol birikimi olursa göğüs ağrısı, kalp krizi gibi sorunlar oluşur. Böbrek damarlarında kolesterol birikimi yüksek tansiyon ve böbrek yetmezliğine yol açabilir.
İYİ VE KÖTÜ KOLESTEROL
Kolesterol, yağımsı bir madde olduğundan normal koşullarda suda çözünmez. Kolesterol de su özelliklerini taşıyan kanda normal koşullarda çözünmez. Kolesterol, kanda çözünmesi ve taşınması için karaciğerde bir protein ile birleştirilir. Bu kolesterol ile protein birleşimine lipoprotein adı verilir. Değişik tipte lipoproteinler var olup, bunlardan; LDL-kolestrol (düşük yoğunluklu lipoprotein): kötü huylu kolesteroldür. HDL-kolesterol ise (yüksek yoğunluklu lipoprotein) iyi huylu kolesteroldür.
HANGİ HASTALIKLARA NEDEN OLUR?
Kolesterol yüksekliğinde belirti ve bulgular çoğu zaman ani kolesterol yükselmesine bağlı değildir, uzun süreli kolesterol yüksekliğinin damar duvarında kolesterol birikmesine yol açmasının sonucudur. Kalbi besleyen damarlarda (koroner arter) kolesterol birikimi bu damarlarda tıkanma ve daralmanın sonucu göğüs ağrısı, kalp krizi ve kalp yetmezliği gibi sorunlara neden olur. Beyni besleyen boyun damarlarında kolesterol birikimi olması felçlere, konuşma bozukluklarına, dengesiz yürümeye, bilinç kaybına yol açar. Böbrek damarlarında kolesterol birikimi yüksek tansiyon ve böbrek yetmezliğine yol açabilir. Ana atardamarda (aort) kolesterol birikimi de tehlikelidir. Buradan kopan kolesterol birikintileri daha küçük damarları tıkayarak çok değişik sorunlara yol açabilirler.
ŞEKERİN ETKİSİ
Diyetin kolesterol içeriği ile kalp-damar riski arasında da doğrudan ilişki vardır. Şişman hastalarda, hipertansiyon, fiziksel aktivite azlığı, şeker hastalığı ve lipit metabolizması gibi diğer kalp-damar risk faktörlerine daha sık rastlanır ve bu risk faktörleri şişmanlığın bağımsız etkisini maskeleyebilir. Yetersiz egzersiz kalp-damar hastalığı riskini arttırır.
